Podróbki to plaga wielu firm i całych branż. Z powodu fałszowania produktu biznes traci setki miliardów dolarów rocznie, a poszczególne marki nawet kilkanaście procent swoich obrotów. Walka z podrabianiem produktów dla wielu firm staje się priorytetem. Wydatnie pomagają w niej kody 2D, takie jak Data Matrix czy QR, w połączeniu z odpowiednimi, dedykowanymi aplikacjami.

Podróbki to plaga 47 proc. marek z USA i Europy. Tak wynika z raportu opracowanego przez agencję MarkMonitor. Dla jednej trzeciej firm fałszowanie produktów oznacza straty rzędu co najmniej 10 proc. wartości obrotów. Jednocześnie blisko dwie trzecie respondentów jest zdania, że w kolejnych latach ochrona autentyczności produktu będzie coraz trudniejsza. Dystrybucji fałszywek sprzyjają technologie z obszaru sztucznej inteligencji, rozszerzonej rzeczywistości (augmented reality), a także szybki rozwój środowiska dark web, czyli „podziemnego internetu”.

Fałszowanie produktów: jakie branże tracą najwięcej z powodu podróbek?

Według danych OECD sprzedaż podróbek stanowi 3,3 proc. światowego handlu. Do najczęściej fałszowanych produktów należą:

• alkohol (30 proc.)
• obuwie (22 proc.),
• ubrania (16 proc.),
• wyroby skórzane (13 proc.),
• urządzenia elektryczne (12 proc.)
• zegarki (7 proc.). Problem dotyczy również sprzętu medycznego, perfum i kosmetyków, zabawek, biżuterii, farmaceutyków i szeregu innych kategorii produktów.

W wielu przypadkach skala problemu jest niedoszacowana lub trudna do ustalenia. Wartość podrabianych towarów w skali globalnej wynosi aż 423 miliardy euro. Sam przemysł modowy z powodu fałszywek traci 26 miliardów euro rocznie. Szkody wynikające z fałszowania produktów nie ograniczają się do niższych sprzedaży. Obejmują również:

• uszczerbek dla wizerunku marki,
• ograniczenie wiarygodności marki w oczach partnerów biznesowych,
• ponoszenie kosztów walki z fałszywkami, ochrony autentyczności produktu i odbudowy wizerunku.

Podróbki to koszty dla marek i zagrożenie dla konsumentów

Na podróbkach tracą nie tylko firmy. Proceder szkodzi również rynkowi pracy. Według szacunków za rok 2014 z powodu fałszowania towarów światowa gospodarka straciła 2,5 miliona etatów. W niektórych branżach zjawisko ma charakter krytyczny. Sfałszowane leki czy produkty medyczne stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. Przykłady można mnożyć. Bardziej istotna jest jednak odpowiedź na pytanie, jak rozwiązać ten problem.

W niektórych przypadkach dostarczają jej ustawodawcy. Od lutego 2019 r. na terenie krajów Unii Europejskiej obowiązuje tzw. dyrektywa (anty)fałszywkowa, która ma na celu eliminację podróbek z rynku farmaceutyków. Niektóre branże lub firmy stosują własne, autorskie rozwiązania. Większość z nich opiera się na nowych technologiach. Szczególnie pomocnym narzędziem w walce z fałszowaniem produktów są kody 2D, takie jak Data Matrix czy QR.

Kody 2D – sposób na ochronę autentyczności produktu

Jesienią 2019 r. korporacja Ralph Lauren uruchomiła system cyfrowej tożsamości dla dziesiątków milionów swoich produktów. Rozwiązanie o nazwie Digital Product Identity (DPI), opracowane we współpracy z firmą programistyczną EVRYTHNG i producentem etykiet Avery Dennison, oparte jest na kodach QR i obsługującym je oprogramowaniu. System umożliwia użytkownikom weryfikację autentyczności produktu oraz zapoznanie się z informacjami na jego temat po zeskanowaniu kodu za pomocą smartfona. Metoda jest prosta i nieuciążliwa dla konsumentów, a jednocześnie stanowi rozwiązanie typu win-win: korzysta na nim zarówno nabywca produktu, mogący upewnić się co do jego autentyczności, jak i sama marka, która w ten sposób zapewnia sobie ochronę przed fałszerstwami.

Bardziej zaawansowane rozwiązanie wdrożyły koncerny Nestlé i Carrefour, które połączyły możliwości kodów 2D z technologią łańcucha bloków (blockchain). Wiosną 2019 r. firmy ogłosiły, że zapewnią konsumentom dostęp do informacji na temat purée marki „Mousline” za pośrednictwem platformy blokchainowej. Podobnie jak w przypadku rozwiązania zastosowanego przez Ralpha Laurene, wystarczy zeskanować znajdujący się na opakowaniu kod QR, by upewnić się, że produkt jest autentyczny. Można również prześledzić drogę, jaką purée przebyło z fabryki Nestlé na półki sklepów Carrefour, sprawdzić datę produkcji, czas i miejsce przechowywania produktu w hurtowni oraz parametry kontroli jakości. Co więcej, na blockchainie zapisane są również dane dotyczące gospodarstw rolnych, dostarczających ziemniaki, z których wytwarzane jest purée „Mousline”. Wszystkie te informacje klienci mogą sprawdzić w najwygodniejszy możliwy sposób, czyli na ekranie swojego smartfona.

Data Matrix vs QR. Czym różnią się te technologie?

Podobne możliwości do kodów QR zapewniają kody Data Matrix – inne rozwiązanie w kategorii dwuwymiarowych kodów matrycowych. Te ostatnie cechują się wprawdzie mniejszą pojemnością (choć nieporównywalnie wyższą niż kody EAN), ale mają dwie istotne przewagi nad technologią Quick Response. Po pierwsze w standardzie Data Matrix można zapisać więcej informacji na mniejszej powierzchni. W efekcie kody DM zajmują mniej miejsca i świetnie sprawdzają się do znakowania produktów niewielkich rozmiarów. Po drugie technologia Data Matrix odznacza się wyższym poziomem korekcji błędów. Mówiąc prościej – istnieje większe prawdopodobieństwo, że oznaczenia pozostaną czytelne dla skanera w razie uszkodzenia, np. zadrapania czy przebarwienia (zmniejszenia kontrastu), niż kody QR.

Z kodów Data Matrix korzysta coraz więcej branż. Są one popularne m.in. w… Rosji

Z kodów Data Matrix do walki z fałszywkami wiele firm korzysta na własną rękę. Jednak stanowią one również rozwiązanie zalecane lub wymagane w skali całych branż. „Matrycami” DM znakowane są m.in. produkty farmaceutyczne zgodnie z zapisami wspomnianej dyrektywy fałszywkowej. Kody gwarantują identyfikowalność leków w całym łańcuchu dostaw oraz ich autentyczność. Z kolei Amerykańskie Stowarzyszenie Przemysłu Elektronicznego (Electronic Industries Alliance) zaleca znakowanie kodami Data Matrix małych części elektronicznych.

Technologia Data Matrix staje się standardem również za naszą wschodnią granicą. W 2020 r. władze Rosji wprowadziły obowiązek znakowania kodami DM niektórych wyrobów konsumenckich. System nosi nazwę „Chestny ZNAK” (znak uczciwości) i obecnie obejmuje takie kategorie produktów, jak farmaceutyki, produkty tytoniowe, futra, obuwie, odzież, galanterię, opony, aparaty fotograficzne, żarówki, perfumy. Do systemu dołączają również inne branże, na razie w trybie nieobligatoryjnym. Ideą projektu „Chestny ZNAK” jest zapewnienie możliwości weryfikacji autentyczności produktu i miejsca jego pochodzenia.

Kody Data Matrix mogą pomóc markom w walce z podróbkami i zwiększyć retencję klientów

Wiele firm wdraża technologię Data Matrix nie ze względu na ustawowe wymogi, ale korzyści biznesowe, jakie niesie ten standard. Przykładem jest choćby marka OCB, która stosuje oznaczenia DM na opakowaniach bletek, a także firma Olimp Labs, która kodami Data Matrix znakuje suplementy diety. W ten sposób marki chronią się przed fałszywkami i unikają strat zarówno finansowych, jak i wizerunkowych.

Warto dodać, że kody Data Matrix mają potencjalnie bardzo szerokie zastosowanie, a ich możliwości łatwo jest rozszerzyć dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu. Poza monitorowaniem obiegu produktów i ochroną jego autentyczności, pozwalają one na przekazywanie klientom szczegółowych informacji na temat poszczególnych wyrobów, a także zwiększanie lojalności konsumentów, oferowanie im lepiej dopasowanych ofert czy rabatów.

Jak wykorzystać w pełni potencjał kodów Data Matrix

W efekcie kody Data Matrix w połączeniu z dedykowaną aplikacją pozwalają na stworzenie rozbudowanego programu lojalnościowego bez korzystania do tego celu z zewnętrznych dostawców. W najlepszym położeniu do implementacji tego typu rozwiązań znajdują się firmy, które mają już wdrożony system Data Matrix, ale nie wykorzystują w pełni jego możliwości. Dzięki współpracy z doświadczoną firmą programistyczną mogą one rozwinąć pełen potencjał tej technologii zarówno z myślą o ochronie autentyczności produktu, jak i zwiększeniem bazy klientów oraz obrotów.

Jeśli posiadasz w swojej firmie system Data Matrix i chciałbyś rozszerzyć jego możliwości poza zastosowanie czysto przemysłowe, i wykorzystać kody 2D do ochrony swoich produktów przed fałszerstwami lub wsparcia sprzedaży, skontaktuj się z nami!

Porozmawiaj z ekspertem o ochronie przed fałszywkami Napisz do nas